สปริงเกอร์ดับเพลิง (Sprinkler System)
ระบบสปริงเกอร์ดับเพลิงเป็นระบบดับเพลิงอัตโนมัติที่ใช้น้ำเป็นตัวกลางในการควบคุมหรือดับไฟ โดยทำงานเมื่อตรวจพบความร้อนจากไฟไหม้ มักใช้ในอาคารสูง โรงงาน ห้างสรรพสินค้า และสถานที่ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดเพลิงไหม้
1. องค์ประกอบหลักของระบบสปริงเกอร์ดับเพลิง (1) แหล่งจ่ายน้ำ (Water Supply) - ถังเก็บน้ำดับเพลิง (Fire Water Tank)
- ปั๊มดับเพลิง (Fire Pump) เพื่อเพิ่มแรงดันน้ำ
- ท่อต่อกับระบบน้ำสาธารณะ (Public Water Main)
(2) ท่อส่งน้ำ (Piping System) - ท่อหลัก (Main Pipe)
- ท่อแยก (Branch Pipe)
- ท่อขึ้นตรง (Riser Pipe) สำหรับอาคารสูง
(3) หัวสปริงเกอร์ (Sprinkler Head) - แบบหลอมละลาย (Fusible Link) ทำงานเมื่อความร้อนทำให้โลหะหลอมละลาย (อุณหภูมิทั่วไป 68°C, 93°C, 141°C ฯลฯ)
- แบบกระเปาะแก้ว (Glass Bulb) ภายในมีของเหลวที่ขยายตัวเมื่อร้อนจนแตก
(4) วาล์วควบคุม (Control Valve) - วาล์วแบบเปียก (Wet Pipe Valve) – ท่อมีน้ำอยู่ตลอดเวลา
- วาล์วแบบแห้ง (Dry Pipe Valve) – ท่อมีอากาศอัด น้ำจะไหลเมื่อหัวสปริงเกอร์ทำงาน
- วาล์ว Pre-Action – ต้องการสัญญาณจากระบบตรวจจับควัน/ความร้อนก่อนปล่อยน้ำ
(5) อุปกรณ์แจ้งเตือน (Alarm Devices) - กังหันน้ำ (Water Flow Alarm) ทำงานเมื่อน้ำไหลในท่อ
- ป้ายสัญญาณ (Pressure Switch) เพื่อแจ้งเตือนไปยังแผงควบคุม
2. ประเภทของระบบสปริงเกอร์ดับเพลิง (1) ระบบท่อเปียก (Wet Pipe System) - ลักษณะ: ท่อมีน้ำอยู่ตลอดเวลา
- การทำงาน: เมื่อหัวสปริงเกอร์เปิด น้ำจะฉีดออกทันที
- เหมาะสำหรับ: อาคารทั่วไปที่อุณหภูมิไม่ต่ำกว่า 4°C
- ตัวอย่าง: ห้างสรรพสินค้า, อาคารสำนักงาน
(2) ระบบท่อแห้ง (Dry Pipe System) - ลักษณะ: ท่อมีอากาศอัด น้ำจะไหลเมื่อหัวสปริงเกอร์เปิด
- เหมาะสำหรับ: พื้นที่เย็นจัดหรือกลางแจ้งที่น้ำอาจแข็งตัว
- ตัวอย่าง: ลานจอดรถใต้ดิน, โก่งแช่แข็ง
(3) ระบบ Pre-Action - ลักษณะ: ต้องการสัญญาณจากระบบตรวจจับควันก่อนปล่อยน้ำ
- เหมาะสำหรับ: พื้นที่ที่น้ำอาจสร้างความเสียหาย เช่น ห้องเซิร์ฟเวอร์, พิพิธภัณฑ์
- ตัวอย่าง: Data Center, ห้องเก็บเอกสารสำคัญ
(4) ระบบ Deluge (ระบบประพรมน้ำ) - ลักษณะ: ทุกหัวสปริงเกอร์เปิดพร้อมกันเมื่อตรวจจับไฟ
- เหมาะสำหรับ: พื้นที่เสี่ยงไฟลุกลามเร็ว เช่น โรงงานเคมี, โรงเก็บเชื้อเพลิง
- ตัวอย่าง: โรงงานผลิตสี, โรงกลั่นน้ำมัน
3. ตัวอย่างการใช้งานระบบสปริงเกอร์ดับเพลิง ตัวอย่างที่ 1: อาคารสูง (Wet Pipe System) - สถานที่: อาคารสำนักงาน 30 ชั้น
- เหตุผลเลือกใช้: ต้องการระบบดับเพลิงที่ทำงานเร็ว
- การทำงาน: เมื่อเกิดเพลิงไหม้ หัวสปริงเกอร์ในบริเวณนั้นจะเปิดอัตโนมัติและฉีดน้ำเฉพาะจุด
ตัวอย่างที่ 2: โรงงานอุตสาหกรรม (Deluge System) - สถานที่: โรงงานผลิตพลาสติก
- เหตุผลเลือกใช้: วัสดุไวไฟสูง ไฟลามเร็ว
- การทำงาน: เมื่อตรวจจับไฟ ทุกหัวสปริงเกอร์ในโซนนั้นจะทำงานพร้อมกันเพื่อควบคุมไฟ
ตัวอย่างที่ 3: พิพิธภัณฑ์ (Pre-Action System) - สถานที่: พิพิธภัณฑ์ศิลปะ
- เหตุผลเลือกใช้: หลีกเลี่ยงความเสียหายจากน้ำหากเกิดการรั่ว
- การทำงาน: ระบบจะปล่อยน้ำก็ต่อเมื่อทั้งเซ็นเซอร์ควัน และ หัวสปริงเกอร์ทำงาน
4. มาตรฐานการติดตั้ง
สรุป ระบบสปริงเกอร์ดับเพลิงเป็นระบบอัตโนมัติที่มีประสิทธิภาพสูง ช่วยลดความเสียหายจากไฟไหม้ได้ทันท่วงที การเลือกใช้ระบบที่เหมาะสมกับประเภทของอาคารและสภาพแวดล้อมจะช่วยเพิ่มความปลอดภัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ
|