ปั๊มดับเพลิง (Fire Pump)
ปั๊มดับเพลิงเป็นอุปกรณ์สำคัญในระบบดับเพลิงที่ทำหน้าที่เพิ่มแรงดันน้ำให้มีกำลังเพียงพอสำหรับการจ่ายน้ำไปยังหัวสปริงเกอร์, แท็งก์น้ำดับเพลิง หรือระบบฉีดน้ำอื่นๆ เมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้
1. หน้าที่หลักของปั๊มดับเพลิง - เพิ่มแรงดันน้ำในระบบท่อดับเพลิงให้มีกำลังสูงพอ
- จ่ายน้ำอย่างต่อเนื่องแม้แรงดันจากแหล่งน้ำหลัก (เช่น ท่อเมินสาธารณะ) ไม่เพียงพอ
- รองรับการใช้งานพร้อมกันหลายจุด เช่น สปริงเกอร์, ฮีดเดอร์ (Hydrant), โฮสรีล (Hose Reel)
2. องค์ประกอบหลักของระบบปั๊มดับเพลิง (1) ตัวปั๊ม (Pump Unit) - แบบแรงเหวี่ยง (Centrifugal Pump) – นิยมใช้ที่สุด เพราะจ่ายน้ำได้เร็วและแรงดันสม่ำเสมอ
- แบบแนวนอน (Horizontal Split Case) – บำรุงรักษาง่าย ใช้ในระบบขนาดใหญ่
- แบบแนวตั้ง (Vertical Turbine) – เหมาะสำหรับแหล่งน้ำลึก เช่น บ่อน้ำบาดาล
(2) เครื่องยนต์ขับเคลื่อน (Driver) - มอเตอร์ไฟฟ้า – ใช้ในอาคารทั่วไป
- เครื่องยนต์ดีเซล – ใช้เมื่อต้องการความมั่นใจในกรณีไฟฟ้าดับ
- เทอร์ไบน์ไอน้ำ – ใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมบางประเภท
(3) แผงควบคุม (Control Panel) - ควบคุมการทำงานอัตโนมัติและ manual
- เชื่อมต่อกับระบบแจ้งเหตุเพลิงไหม้ (Fire Alarm System)
- แสดงสถานะแรงดันน้ำและความผิดปกติ
(4) อุปกรณ์เสริม - จัมเปอร์แท็งก์ (Jockey Pump) – ปั๊มขนาดเล็กช่วยรักษาแรงดันในระบบ
- โฟลมิเตอร์ (Flow Meter) – วัดปริมาณการจ่ายน้ำ
- วาล์วควบคุม (Control Valve) – ป้องกันการไหลย้อนกลับ
3. ประเภทของปั๊มดับเพลิง (1) ปั๊มหลัก (Main Fire Pump) - เป็นปั๊มขนาดใหญ่ ทำหน้าที่จ่ายน้ำหลักเมื่อเกิดเพลิงไหม้
- มักใช้ มอเตอร์ไฟฟ้า + เครื่องยนต์ดีเซลสำรอง
(2) ปั๊มจัมเปอร์ (Jockey Pump) - ปั๊มขนาดเล็ก ช่วยรักษาแรงดันในระบบท่อ
- ทำงานเมื่อแรงดันน้ำลดลงเล็กน้อย (เช่น มีการใช้น้ำรั่วไหล)
(3) ปั๊มแบบ Packaged Unit - ระบบปั๊มสำเร็จรูป ที่รวมปั๊ม, เครื่องยนต์, แผงควบคุมไว้ในชุดเดียว
- เหมาะสำหรับอาคารขนาดเล็กหรือพื้นที่จำกัด
4. ตัวอย่างการใช้งานปั๊มดับเพลิง ตัวอย่างที่ 1: อาคารสูง (High-Rise Building) - ระบบที่ใช้: ปั๊มแบบแนวนอน (Horizontal Split Case) + มอเตอร์ไฟฟ้า
- เหตุผล: ต้องการแรงดันสูงเพื่อส่งน้ำขึ้นชั้นบน
- การทำงาน: เมื่อระบบสปริงเกอร์ทำงาน แรงดันลดลง ปั๊มจะเริ่มทำงานอัตโนมัติ
ตัวอย่างที่ 2: โรงงานอุตสาหกรรม (Industrial Plant) - ระบบที่ใช้: ปั๊มดีเซล + ปั๊มไฟฟ้า (แบบ redundant)
- เหตุผล: ต้องมั่นใจว่าปั๊มทำงานได้แม้ไฟฟ้าขัดข้อง
- การทำงาน: หากไฟฟ้าดับ เครื่องยนต์ดีเซลจะสตาร์ททันที
ตัวอย่างที่ 3: ห้างสรรพสินค้า (Shopping Mall) - ระบบที่ใช้: ปั๊มแรงเหวี่ยง + จัมเปอร์ปั๊ม
- เหตุผล: ต้องการแรงดันสม่ำเสมอทั้งระบบสปริงเกอร์และฮีดเดอร์
- การทำงาน: จัมเปอร์ปั๊มช่วยลดการสตาร์ทบ่อยของปั๊มหลัก
5. มาตรฐานการติดตั้ง
สรุป ปั๊มดับเพลิงเป็นหัวใจของระบบจ่ายน้ำดับเพลิง ช่วยให้มั่นใจได้ว่าน้ำจะถูกส่งไปยังจุดเกิดเหตุด้วยแรงดันที่เพียงพอ การเลือกประเภทปั๊มให้เหมาะสมกับอาคารและสภาพแวดล้อมจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการรับมือกับเพลิงไหม้ได้อย่างดีที่สุด
|